بررسی آزمایشگاهی تاثیر مصالح چسبنده بر میزان آبشستگی پایین دست دریچه های هلال دار

پدیده آبشستگی موضعی در پایین دست سازه های هیدرولیکی یکی از مسائل مهم مورد بررسی محققان می باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی تاثیر رس در مصالح بستر و شکل دریچه در پدیده آبشستگی و ضریب آبگذری زیر دریچه می باشد. بدین منظور 87 آزمون در شرایط مختلف بر روی یک فلوم آزمایشگاهی واقع در آزمایشگاه هیدرولیک پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری انجام شد. آزمایش ها برروی مصالح غیرچسبنده با قطر متوسط 2/0میلی متر به عنوان شاهد و مصالح با چسبندگی 2،5،8،20 درصد انجام گردید. در محدوده تحقیق حاضر مشاهده شد که در بستر صلب بدون وجود مصالح، در محدوده عدد فرود 2تا4 دریچه کشویی ضریب آبگذری بیشتری را نشان می دهد، در این حدود میزان ضریب آبگذری با افزایش هلال پشت دریچه کشویی کاهش یافته است و در اعداد فرود بیشتر از 4 تاثیر بیشتر دریچه با هلال 45/7 سانتی متر نسبت به ضریب آبگذری از زیر دریچه با هلال 82/10 سانتی متر دیده شد. همچنین تاثیر هلال پشت دریچه بر ابعاد حفره و تپه حاصل از آبشستگی در شرایط تقریبا یکسان از سه دریچه هلال دار، ضریب آبگذری دریچه با هلال 5 سانتی متر بیشتر از دو هلال 45/7 و 82/10 سانتی متر بوده در نتیجه میزان آبشستگی افزایش یافته است. دریچه کشویی ساده در بستر صلب 08/0 ضریب آبگذری نسبت به بستر فرسایش-پذیر در پایین دست دریچه بیشتر می شود و در اثر دو برابر شدن قطر هلال ها ضریب آبگذری در حدود 26درصدکاهش می یابد. در مصالح غیرچسبنده حداکثر عمق حفره آبشستگی دریچه با هلالی به قطر 82/10 سانتی متری حدود 55درصد و برای دریچه با هلالی به قطر 45/7 سانتی متری 66/61 درصد کاهش نسبت به دریچه هلالی با قطر 5 سانتی متر پیدا کرده است.